Kapliczki i krzyże – są wszędzie: na wsiach i ich skrajach, w ciszy leśnych duktów, na polach otoczone falującym zbożem, na łąkach zatopione w polnych kwiatach, na skrzyżowaniach dróg i rozdrożach, w przydomowych ogrodach, nad rzeczkami i strumieniami. Często kapliczki są skromne, proste, inne znów są rozbudowane i kolorowe. Zdawać się może, że są od zawsze. Stanowią trwały element polskiego krajobrazu, stanowiąc jego niezaprzeczalną ozdobę, będąc zarazem jego perłami. Są, przede wszystkim, znakiem wiary naszych przodków. Są także elementem ich kultury i wierności tradycji. Często są świadkami historii tych ziem, świadectwem szczególnych wydarzeń. Wiele z nich to najcenniejsze zabytki okolic, w których stoją. Rzeźbione w drewnie i kamieniu, malowane na drewnie, przybite do drzewa, zbudowane z polnego kamienia, usadowione w małych drewnianych lub murowanych domkach, stojące w niszach na drewnianych palach lub murowanych cokołach. Dawały nadzieję, wskazywały drogę, chroniły przed nieszczęściami, utwierdzały w wierze, były zachętą do modlitwy.

Kapliczka w Nowym Oleścu -  to kapliczka z figurą Matki Bożej Szkaplerznej. Została ona postawiona przed II wojną światową. W 1941 roku została zniszczona przez Niemców.
W 1946 roku mieszkańcy wsi wybudowali nową kapliczkę i zakupili figurę Matki Bożej Szkaplerznej. W tym samym roku kapliczka została poświęcona przez ówczesnego proboszcza ks. Ziółkowskiego. W 2016 roku kaplica została wyremontowana dzięki temu odzyskała swój dawny blask.

Kapliczka w Nowolipsku – przed I wojną światową we wsi Nowolipsk, na roztaju dróg, zakopano podzieloną na trzy części Biblię. W ten sposób utworzono trójkątny plac, na którym postawiono murowaną kapliczkę z figurą Matki Bożej, która miała chronić mieszkańców przed złem. W czasie II wojny światowej kapliczka została doszczętnie zniszczona przez Niemców. Po wojnie mieszkańcy wsi odbudowali kapliczkę na czele z p. Janem Michniackim. Figura 1948 roku została poświęcona. W 2014 roku kapliczka została wyremontowana i poświęcona.

Kaplica św. Józefa w Kuźni –  Wszystko się zaczęło w 1982 roku. W tamtym to czasie nasze dzieci uczyły się religii w różnych, przypadkowych domach. Ówczesny proboszcz - ks. Stanisław Nowak zwołał zebranie mieszkańców Piły oraz Kuźni i zaproponował budowę nowej salki katechetycznej. Działkę przekazał (nieodpłatnie) nieżyjący już Pan Piotr Lisiecki. Mieszkańcy obecni na zebraniu ucieszyli się z propozycji księdza Proboszcza i obiecali wszelką pomoc. Po załatwieniu formalności urzędowych przystąpiono do budowy. Fundusze pochodziły od księdza Proboszcza oraz ze zbiórki wśród mieszkańców Piły i Kuźni. Wybrano komitet w skład, który weszli: Czesław Kupaj, Barbara Mirkiewicz z Kuźni, oraz Kazimierz Rybarczyk i Michał Turczynowski z Piły. Mieszkańcy byli dyspozycyjni np. gdy trzeba było zwozić cegłę, czy dowozić wodę. Pomagali mężczyźni, kobiety, młodzież i dzieci.  Rok 1982 to rok dużego postępu w budowie. Firma z Pleszewa postawiła mury, przykryto je dachem, zalano posadzki. Płytki lastrykowe zakupione w Krotoszynie, dowiezione przez Kazimierza Rybarczyka z Piły położył je nieżyjący Jan Nowak z Piły z pomocą Narcyza Sobczaka z Kuźni. Płot okalający kaplicę wykonał Edward Skałecki wraz z Narcyzem Sobczakiem oraz mieszkańcami, którzy ofiarowali własne drewno. W między czasie członkowie komitetu budowy nadal zbierali pieniądze.

Rok 1983 to rok prac wykończeniowych (boazerie założył Pan Furmaniak - stolarz z Brudzewka) i generalnego, solidarnego sprzątania przez całą rzesze ludzi - tak mieszkańców Piły oraz Kuźni. Wreszcie dzieci mogły uczyć się już religii w nowej, mniejszej salce, bo duże pomieszczenie przeznaczono na odprawienie Mszy świętej. I tak to, w ten sprytny sposób z salki katechetycznej powstała kaplica. Chwała za to ks. Nowakowi oraz mieszkańcom Kuźni i Piły.

9 maja 1983 roku J. E. Ks. Biskup Roman Andrzejewski w obecności księży i licznie zebranych parafian poświęcił Kaplice i ustanowił jej patronem - św. Józefa. Obecnie w każdą niedzielę o godzinie 9.00 odprawiana jest Msza św.

Figura w Kuźni – figurę z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej wzniesiono po I wojnie światowej. W czasie II wojny figura została rozebrana. Po wojnie figura została odbudowana przez mieszkańców wsi oraz przez p. Antoniego Kieliszewskiego i p. Józefa Piaseckiego. Poświęcenie dokonał ks. Józef  Duchatkiewicz.

Krzyż św. Wawrzyńca w Kuźni – postawiono około 1540 roku w czasie kiedy panowała epidemia cholery. Prawdopodobnie postawił go zakonnik o nazwisku Czoch, który prawdopodobnie zakopał w tym miejscu ewangelię i relikwie św. Wawrzyńca, wszystko to po to aby uchronić mieszkańców przed epidemią i wszelkim innym złem. Przy krzyżu niegdyś były odprawiane nie tylko nabożeństwa ale także Msze św. 19 kwietnia 1989 roku drewniany krzyż został zastąpiony metalowym, którego wykonał p. Kazimierz Lisiecki. Krzyż został poświecony przez biskupa w asyście ks. Stanisława Nowaka. 

Kapliczka w Pile – została wybudowana przed II wojną światową jednak jak większość kapliczek na terenie naszej gminy podobnie i ta została zniszczona przez Niemców w czasie II wojny światowej. Po zakończonej wojnie w miejscu dawnej kapliczki mieszkańcy postawili drewniany krzyż. Kilka lat później powstała murowana kapliczka na wzór tej sprzed wojny. Murował ją p. Józef Mączka, metalowe ozdoby wykonał p. Trępka,
a oświetlenie wykonał p. Jan Nowicki.

Krzyż w Józefowie – pierwszy drewniany krzyż został postawiony w 1946 roku z inicjatywy p. Jana Zogło (przybysza z Wilna). On też wyznaczył miejsce postawienia krzyża. Miejsce to nie było przypadkowe, gdyż była to ziemia jego teściów, państwa Cierzniaków. Tego samego roku został poświęcony przez ówczesnego proboszcza  ks. Ziółkowskiego.  W 1983 roku drewniany krzyż zastąpiono lastrikowym,  zakupionym ze składek mieszkańców wsi.

Krzyż w Nowej Kaźmierce – pierwszy sosnowy krzyż  mieszkańcy wsi postawili na początku czerwca 1948 roku. Wykonał go p. Władysław Gierczak. Nowy lastrikowym krzyż postawiono w 1982 roku. 

Kościół  Ewangelicko – Augsburski w Nowej Kaźmierce – kościół wybudowano w 1907 roku. W otoczeniu kościoła  znajduje się cmentarz ewangelicki. Do roku 2007 istniała jeszcze drewniana plebania , jednak ze względów bezpieczeństwa została rozebrana. Obecnie w kościele odprawiane są nabożeństwa w obrządku ewangelickim przez pastora parafii kalisko – ostrowskiej oraz odprawiane są Msze św. katolickie w każdą niedzielę o godzinie 11.00 przez  oo. Franciszkanów z Chocza. W 2016 roku odbył się jubileusz 10-lecia duszpasterstwa.

Krzyż w Starej Kaźmierce – stoi od ponad wieku. Jest postawiony przy drodze Chocz – Białobłoty. Najstarsi mieszkańcy wsi opowiadają, że w tym miejscu, gdzie stoi krzyż, był niegdyś cmentarz, na którym chowano ludzi zmarłych na cholerę. W 1967 roku na miejscu starego postawiono nowy krzyż. Ten obecny.

Figura w Starej Kaźmierce – postawiono w 1948 roku.  głównym budowniczym był p. Władysław Małecki. Figura jest zbudowana z dwóch części. W górnej znajduje się Pan Jezus, a w dolnej Matka Boża. Pod wizerunkiem Maryi umieszczony jest napis: „Królowo Polski, módl się za nami”.

Krzyż w Niniewie – pierwszy sosnowy krzyż postawiono w Niniewie około 1840 roku. Stał aż do wybuchu II wojny światowej. Pan Michał Dominiak, ostrzeżony przez dobrych Niemców, przechował krzyż aż do końca wojny. Po wyzwoleniu krzyż powrócił na swoje miejsce. Z biegiem lat syn p. Michała Dominiaka postawił nowy - dębowy krzyż, który został poświęcony 1 maja 1961 roku proboszcza ks. prałata Józefa Sieradzana. W 1998 roku mieszkańcy wsi zebrali pieniądze i ufundowali krzyż lastrikowy. Poświęcił go ks. Andrzej Kuźmiński i ks. Maciej Dyoniziak.

Figura w Kwileniu –figurę Najświętszego Serca Pana Jezusa wybudowano  około 1930 roku. W czasie II wojny światowej na zlecenie Niemców, została rozebrana aż do fundamentów. W 1950 roku figura została odbudowana, wznosił ją p. Antoni Małecki wraz z mieszkańcami Kwilenia.

Figura w Starym Oleścu – pierwsza figura została postawiona na polu państwa Lewandowskich, ale została rozebrano ją jeszcze przed wojną. Druga figura stała przy szkole, która znajdowała się w ogrodzie p. Józefa Marciniaka. W 1943 roku została rozebrana przez Niemców. Po wojnie 1947 -1948 mieszkańcy Oleśca zebrali pieniądze i postawili nową figurę. Ziemię pod nią użyczył p. Franciszek Cyranek. Obecnie stoi w ogrodzie państwa Wysockich. W roku 2007 figura została gruntownie wyremontowana.

Krzyż w Choczu na zbiegu ulic Lipowej i ks. Pawłowskiego – pomysł postawienia krzyża zrodził się pod koniec kwietnia 1998 roku. Inicjatorami byli: p. Zbigniew Rodek i p. Antoni Mielcarek. Oni to powołali komitet Budowy Krzyża, który zajął się sprawą projektu krzyża oraz zbiórki pieniężnej. 7 czerwca 1998 roku proboszcz ks. Andrzej Kuźmiński w obecności prefekta, sióstr zakonnych, władz gminnych i mieszkańców dokonał poświęcenia krzyża.

Figura św. Wawrzyńca – stoi na miejscu spalonego kościoła parafialnego. Obecnie zbudowana w 1947 roku z inicjatywy strażaków z OSP Chocz ze składek mieszkańców Chocza, Starego Oleśca i Nowolipska. Figurę z czasów poprzednich zniszczyli Niemcy w czasie okupacji. W 2009 z inicjatywy strażaków figura została wyremontowana i ogrodzona.

Kapliczka Chrystusa Króla w Choczu – wybudowana i poświęcona prawdopodobnie w 1938 roku podzieliła los innych kapliczek w okresie okupacji. Samą figurę zdemontowano i przechowano w ukryciu przez okres II wojny światowej. Po wyzwoleniu została zamontowana na cokole przy kościele św. Andrzeja Apostoła. 18 listopada 2009 roku kaplica została zdemontowana do konserwacji i ponownego usytuowania na powojennym miejscu.

Powyższy tekst powstał na podstawie książki p. Jana Woldańskiego pt. „Gmina Chocz – przewodnik historyczno – kulturowy”, Chocz  2009.